Birim Hidrograf Teorisi Ne İçin Kullanılır? Tarihin Akışında Bilimsel Bir Metafor Bir tarihçinin masasındayız. Önünde sararmış belgeler, eski haritalar ve zamana direnmiş notlar duruyor. Kafasında hep aynı soru dönüp duruyor: “Geçmişin akışını anlamadan bugünün yönünü nasıl buluruz?” Çünkü tarih, tıpkı doğadaki su döngüsü gibi, bir akış hâlidir. Her olay bir diğerine akar, her çağ bir sonrakine zemin hazırlar. Bu yüzden birim hidrograf teorisi yalnızca mühendislikte değil, tarih bilincinde de bir model olarak okunabilir. Birim Hidrograf Teorisi Nedir? Teknik tanımıyla birim hidrograf teorisi, belirli bir süre boyunca düşen birim yağışın, akarsu havzasında oluşturduğu akışın zamana bağlı değişimini açıklayan bir yöntemdir. Başka…
8 YorumEtiket: bir
Akasya Ağacı Hangi Toprakta Yetişir? Edebiyatın Dönüştürücü Toprağında Bir Yolculuk Bir kelimenin dokunduğu her yer değişir. Edebiyat, kelimelerin insan ruhuna kök saldığı o görünmez topraktır; tıpkı bir akasya ağacı gibi, her kelime de kendi toprağını arar. Kimisi taşın arasında yeşerir, kimisi nemli bir vadide boy verir; kimisi ise çölün kalbinde, yalnızlığın sükûnetinde kök salar. Bugün sorumuz, botanikten çok daha derindir: Akasya ağacı hangi toprakta yetişir? Bu soruyu yalnız doğanın değil, insanın iç bahçesinin merkezine taşıyarak inceleyeceğiz. Kelimelerin Kökü, Toprağın Hafızası Bir edebiyatçı için toprak, yalnızca doğanın maddesi değildir; o, hafızadır, geçmişin yankısıdır. Akasya ağacı da bu hafızanın en dirençli simgelerinden…
8 YorumYüzü Ne Gerginleştirir? Güç, Toplumsal Düzen ve Politik Psikoloji Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Bakış Siyaset, yalnızca yasaların ve politikaların yürütülmesinden ibaret değildir; aynı zamanda toplumsal yapının, iktidarın ve bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerinin bir yansımasıdır. Toplumlar, iktidarın kimde olduğunu ve bu gücün nasıl kullanılacağını belirlerken, her birey veya grup farklı bir strateji ile bu güç ilişkileri içinde yer alır. Peki, yüzümüzün gerginleşmesi, bu karmaşık güç oyunlarının bir yansıması olabilir mi? Bir siyaset bilimcinin bakış açısıyla, toplumların oluşturduğu ideolojiler ve güç yapıları, bireylerin psikolojik durumlarına ve dolayısıyla toplumsal düzenin yüzeyine nasıl yansır? Toplumsal düzenin biçimlenmesinde, iktidarın yöneticiler ve vatandaşlar…
8 Yorumİskambilde Kaç Kart Dağıtılır? Bilimin Merceğinden Bir Oyun Klasiğine Bakış İskambil destesiyle ilk tanıştığınız anı hatırlıyor musunuz? Belki bir aile akşamında dedelerinizle oynadığınız “Pişti”, belki de arkadaş ortamında başlayan uzun bir “Poker” gecesiydi. Hepimiz bir şekilde bu renkli kartlarla tanıştık. Ancak çoğumuzun üzerinde çok durmadığı basit bir soru var: İskambilde kaç kart dağıtılır? Bu soru ilk bakışta çocukça görünebilir ama aslında hem matematiğin hem de psikolojinin kapılarını aralayan şaşırtıcı derecede derin bir meraka dönüşebilir. İskambil Destesinin Bilimsel Yapısı Başlamadan önce temel bir bilgiyle işe koyulalım: Klasik bir iskambil destesi toplam 52 kart içerir. Bu kartlar dört farklı seriye (kupa, karo,…
4 YorumCami Bisiklet Kampanyası Ne Zaman? Edebiyatın Penceresinden Bir Yolculuk Kelimenin insan üzerindeki etkisi, bazen bir kampanyadan daha güçlü, bazen bir bisiklet tekerinin döngüsü kadar süreklidir. Cami bisiklet kampanyası ne zaman? sorusu kulağa basit bir bilgi talebi gibi gelir; oysa bu soru, çağımızın toplumsal ve sembolik dönüşümünü içinde taşır. Bir edebiyatçı için bu cümle, yalnızca bir tarihin değil, bir anlamın peşine düşmektir. Çünkü her kampanya, aslında bir hikâyedir — inançla, hareketle ve toplulukla örülmüş bir anlatı. Kelimenin Işığıyla Başlamak: “Cami” ve “Bisiklet” Arasında Bir Metafor Edebiyatın temelinde metafor vardır; iki uzak kavramın, insan zihninde kurduğu köprüdür. Cami sözcüğü, topluluğu, sükûneti, dua…
4 YorumAltın Orda Devleti Türk mü? Kimlik, Güç ve Kolektif Bilincin Psikolojik İzleri Bir psikolog olarak, insan davranışlarını anlamanın en derin yolu tarihe bakmaktır. Çünkü toplumlar da tıpkı bireyler gibi düşünür, hisseder ve kimlik arayışına girer. Altın Orda Devleti üzerine sorulan “Türk müydü?” sorusu, yalnızca tarihsel bir tartışma değil; aynı zamanda bir kolektif kimlik arayışının yansımasıdır. Bu yazıda, bu soruyu tarih değil, psikoloji cevaplasın istiyorum. Çünkü bir devletin “kim olduğu” sorusu, insan zihninin “ben kimim?” sorusuyla aynı duygusal köklerden beslenir. — Tarihin Ruhunda Bir Kimlik Arayışı Altın Orda Devleti, 13. yüzyılda Cengiz Han’ın torunu Batu Han tarafından kurulmuştur. Moğol İmparatorluğu’nun batı…
4 YorumKadını Düz Nefes Etmek Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Analiz Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Kafa Yoran Bir Siyaset Bilimcisinin Girişi Günümüzün toplumsal yapılarında, dil sadece bir iletişim aracı değil, aynı zamanda gücün, toplumsal normların ve ideolojilerin aktarıldığı bir mecradır. “Kadını düz nefes etmek” gibi bir ifade, toplumda cinsiyet rollerinin, iktidar ilişkilerinin ve patriyarkal yapının nasıl derinlemesine yerleştiğini gösteren bir örnek olabilir. Bu tür ifadeler, kadınların toplumsal düzeyde hangi konumda olduklarını, nasıl görülmeleri gerektiğini ve toplum tarafından nasıl tanımlandıklarını anlatır. Bir siyaset bilimcisi olarak, toplumsal düzenin temellerini incelediğimizde, bu tür dilsel kalıpların sadece kişisel algıları değil, aynı zamanda…
8 YorumGölevez: Toplumun Köklerinde Filizlenen Sessiz Bir Kültür Bitkisi Bir araştırmacı olarak, her zaman insanın toplumsal davranışlarıyla doğa arasındaki gizli benzerlikleri merak etmişimdir. Bazı bitkiler, sanki insanın yaşam biçimlerini taklit eder; kök salar, çoğalır, direnç gösterir ve zamana karşı tutunur. Gölevez de tam bu türden bir bitkidir. Tropik iklimlerde yetişen, toprağın altında sabırla büyüyen bu kök bitkisi, yalnızca tarımsal bir ürün değil, aynı zamanda toplumsal yapının sessiz bir aynasıdır. Gölevez’i anlamak, aslında bir toplumun değerlerini, rollerini ve gündelik yaşam pratiklerini çözümlemektir. Çünkü doğa, her zaman insanın sosyolojik hikâyesini fısıldar. — Gölevez Nasıl Bir Şeydir? Kültürel ve Toplumsal Bir Okuma Gölevez bitkisi,…
6 YorumVIP Oldum Ne Demek? – Geleceğe Dair Vizyoner Bir Yolculuk “VIP oldum” ifadesi kulağa ilk başta ayrıcalık, prestij ve farklılık gibi geliyor. Ama işin aslı sadece bugünü değil, geleceği de ilgilendiren bir kavramla karşı karşıyayız. Çünkü geleceğin dünyasında VIP olmak, yalnızca bir etiket değil; teknolojiden toplumsal ilişkilere kadar uzanan yeni bir rolün habercisi. Gelin, bu konuyu biraz da beyin fırtınası yaparak keşfedelim. VIP Kavramının Geleceği VIP olmak, geçmişte lüks otellerde öncelikli hizmet almak ya da konserlerde ön sırada oturmak anlamına gelirdi. Fakat geleceğin hızla dijitalleşen dünyasında VIP kavramı bambaşka bir evreye geçiyor. Artık bu unvan, kişisel verilerin korunmasından yapay zekâ…
6 YorumGayriahlaki Ne Demek? Felsefi Bir İnceleme Filozofun Bakış Açısından: Ahlakın Sınırlarında Bir filozof olarak, her kelime bir anlam taşır ve her kavram, üzerinde düşünmeye değer bir derinlik sunar. “Gayriahlaki” terimi, kulağa ne kadar yabancı gelse de aslında oldukça karmaşık bir anlam yükler. Ahlakın normatif çerçevesinde durmaksızın ilerlerken, gayriahlaki kavramı, bu sınırların ötesine geçmeye ve insanın eylemlerine dair daha derin bir sorgulama yapmaya davet eder. Peki, gayriahlaki ne demektir? Ahlaki normlara ters düşen davranışlar mı, yoksa doğrudan ahlaki değerlere karşı bir eleştiri mi? Bu yazıda, gayriahlaki kavramını etik, epistemoloji ve ontoloji çerçevesinde inceleyeceğiz ve derin düşüncelere sevk eden sorular ortaya koyacağız.…
8 Yorum